ترک انفاق و آثار آن

ترک انفاق

 طبیعتا یکی از الزامات زندگی اجتماعی و گروهی این است که وظایف و حقوقی را که هم  برای آن متصور شده است بپذیریم زیرا این وظایف و حقوق در واقع منجر به نظم دهی و رسیدن آن گروه به اهداف خود می شود و از ناپایداری آن جلوگیری می‌کند.

خانواده نیز یکی از گروه‌هایی است که ما از بدو تولد به عضویت در آن ،درآمدیم. خانواده یک نهاد بنیادین و کانون اصلی رشد و تربیت انسان‌هاست و علاوه بر آنکه در دین اسلام نیز از اهمیت زیادی برخوردار است در قوانین و عالم حقوق نیز مورد توجه قرار گرفته است و برای آن ضابطه  هایی تعیین شده است.

یکی از حقوق و وظایفی که با تشکیل نهاد خانواده برای زن و مرد ایجاد می شود نفقه است که برای زن حق و برای مرد یک تکلیف محسوب می شود.

 البته یادآور شویم که نفقه فقط مربوط به زن نمی‌باشد بلکه اقارب نیز از حق برخورداری از نفقه بهره مندند که در ادامه به آن می پردازیم.

در ابتدا لازم است که با مفهوم نفقه و انواع آن ،وشرایط پرداخت نفقه آشنا شویم تا مقدمه ای باشد برای اینکه بفهمیم عدم پرداخت نفقه و ترک آن چه آثاری را به دنبال خواهد داشت.

طبق ماده ۱۱۰۶ قانون مدنی در عقد دائم نفقه زن بر عهده شوهر است این مزیتی است که قانون گذار ایران برای زن قائل شده است و به موجب آن زن میتواند از شوهر مطالبه نفقه کند ودر صورت لزوم از طریق مدنی و کیفری او را برای پرداخت نفقه تحت تعقیب قرار دهد.

علت چنین حکمی نیز آن است که در اکثر خانواده‌های ایرانی زنان مال و درآمد کافی برای تامین مخارج خود و شرکت در هزینه خانواده را ندارند و اداره خانه و امور داخلی خانواده که وظیفه‌ای نسبتا بزرگ است نیز بر عهده آنهاست و زنان به کار اقتصادی وسیله ای که منبع درآمدی آنها باشد اشتغال ندارند.

 مفهوم نفقه زوجه

ماده ۱۱۰۷ قانون مدنی در تعریف نفقه می گوید: نفقه عبارت است از همه نیازهای متعارف و متناسب با وضعیت زن از قبیل مسکن ، البسه ، غذا ، اثاث منزل و هزینه های درمانی و بهداشتی و خادم در صورت عادت یا احتیاج به واسطه نقصان یامرض.

همانطور که می بینیم مطابق قانون و شرع پرداخت نفقه زوجه و سایر اقارب واجب النفقه بر شخص واجب است به این معنی که اگر شخصی ازدواج کرده باشد مکلف است به همسر دائمی خود نفقه پرداخت کند در مورد همسر موقت در عقد نکاح موقت که در اصطلاح عمومی و عرف به آن صیغه می گویند شخص تکلیفی به پرداخت نفقه ندارد مگر اینکه در عقد نکاح موقت شرط شده باشد که مرد موظف به دادن نفقه به همسر خود می باشد. پس می‌توان گفت که هرکس نفقه اشخاص واجب النفقه خود را پرداخت نکند ترک انفاق کرده است.

مشهور است که می‌گویند نفقه منوط به تمکین زن است و تا زمانی که زن تمکین نکند به او نفقه تعلق نمی گیرد حال می خواهیم بدانیم چه رابطه ای بین نفقه و تمکین وجود دارد که قبل از پرداختن به این رابطه لازم است که ابتدا مفهوم تمکین را توضیح دهیم.

تمکین

 یکی دیگر از وظایفی که طبق قانون بر عهده خانم ها قرار گرفته است تمکین می باشد ،تمکین در معنای لغوی خود به معنای اطاعت کردن وپیروی کردن است که در اصطلاح حقوقی به دو نوع تمکین عام وخاص تقسیم می شود تمکین عام به معنای اطاعت کردن از مرد در امور زندگی مشترک است مثل اینکه در خانه ای که زوج انتخاب کرده است سکونت کند وبدون اجازه او انجا را ترک نکند ،یا اینکه ریاست شوهر بر خانواده را بپذیرد ومواردی از این قبیل ،اما تمکین خاص به معنای انجام دادن وظایف زناشویی می باشد که طبق قانون در صورتی که زن از تمکین خودداری کند مرد میتواند به دادگاه مراجعه کند واز دادگاه درخواست الزام زن به تمکین را بخواهد ،در صورتی که در این زمینه حکمی از دادگاه صادر شود وزن ان را اجرا نکند حق در خواست ومطالبه نفقه نخواهد داشت .

نفقه اقارب :

همانطور که قبلا هم گفتیم مطابق قانون غیر از همسر، اشخاص دیگری نیز هستند که مستحق نفقه می باشند که تحت عنوان اقارب واجب النفقه از آنها یاد می‌شود. یعنی خویشاوندان یا اقاربی که انسان در شرایط خاصی مکلف است به آنها نفقه بپردازد.

اقارب جمع اقرب به معنای خویشان است ولی در این مبحث مقصود از اقارب خویشان نسبی است زیرا بین خویشاوندان سببی و رضایی تکلیفی به نفقه وجود ندارد.

در میان خویشاوندان نسبی هم فقط برای کسانی که نزدیکی آنها در خط مستقیم و عمودی باشد تکلیف به پرداخت نفقه وجود دارد.

در قانون مدنی ما در ماده ۱۲۰۴ نفقه اقارب را اینگونه تعریف می کند نفقه اقارب عبارت است از مسکن، البسه، غذا و اثاث البیت به قدر رفع حاجت با در نظر گرفتن درجه استطاعت منفق پس می‌بینیم که در قانون برای اقارب نیز حق نفقه تعیین شده است.

حال که با نفقه زن و نفقه اقارب آشنا شدیم به سادگی می توانیم ترک انفاق را نیز تعریف کنیم بدین صورت که ترک انفاق عبارت است از: خودداری از دادن نفقه مربوط به زوجه یا اقارب واجب النفقه توسط شخص .

آثار ترک انفاق :

در ادامه آثار ترک انفاق را در دو مبحث ضمانت اجرای نفقه زن و اثر عدم پرداخت آن و ضمانت اجرای نفقه اقارب و اثر عدم پرداخت آن مورد بررسی قرار می دهیم.

ضمانت اجرای نفقه زن وآثار عدم پرداخت آن :

تکلیف شوهر به انفاق و استحقاق نفقه از جانب زن، دارای ضمانت اجرای حقوقی و کیفری است.

 طبق قانون مدنی در صورت عدم پرداخت نفقه زن از جانب شوهر، زن میتواند به محکمه رجوع کند در این صورت محکمه یا دادگاه  میزان نفقه را معین و شوهر را به پرداخت آن محکوم خواهد کرد.

 اگر هم اجرای حکم دادگاه و الزام شوهر به دادن نفقه به علت سرسختی او و عدم دسترسی به اموالش ،یا به علت ناتوانی شوهر از دادن نفقه ممکن نباشد زن حق طلاق خواهد داشت.

ضمانت اجرای نفقه اقارب و آثار عدم پرداخت آن:

نفقه اقارب نیز مانند نفقه زوجه دارای ضمانت اجرای حقوقی و کیفری است.

 در صورت عدم پرداخت نفقه اقارب اثر آن این است که شخصی که مستحق نفقه می باشد می تواند برای دریافت این حق خود به دادگاه مراجعه کند و از این طریق شخصی را که قانونا باید به او نفقه دهد ،مجبور به دادن نفقه کند.

قانون جدید حمایت خانواده نیز مقرر می دارد :

دادگاه به درخواست اشخاص واجب النفقه میزان و ترتیب پرداخت نفقه را تعیین می‌کند و برای وصول نفقه که به طور مستمر باید پرداخت شود یک بار تقاضای صدور اجراییه کافی است.

جرم بودن ترک انفاق

قانون جدید حمایت خانواده مصوب ۱۳۹۱ مجازات کیفری برای ترک انفاق تعیین کرده است و جرم مزبور را از جرایم قابل گذشت به شمار آورده است.

به این معنی که هرکس با داشتن استطاعت مالی نفقه زن خود را در صورت تمکین او ندهد یا از دادن نفقه سایر اشخاص واجب النفقه امتناع کند به حبس تعزیری درجه ۶ محکوم می شود. اجرای این مجازات هم منوط به شکایت شاکی خصوصی است و در صورت گذشت از شکایت، اجرای مجازات موقوف می شود.

همانطور که دیدیم نهاد خانواده از اهمیت بسیار زیادی در نزد  قانون و قانونگذار برخوردار است و جهت تداوم این نهاد ارزشمند حقوق و تکالیفی برای هرکدام از زوجین تعیین شده است که ترک آن می‌تواند ضمانت اجراها و آثار جدی به دنبال داشته باشد. با یک وکیل مجرب در ارتباط باشید

از طرفی احقاق حق در این زمینه نیز مستلزم آگاهی از قوانین و مقررات می باشد که در صورت عدم آگاهی کافی و اشراف کامل بر قوانین و مقررات ، می‌توانیم از کمک یک وکیل دادگستری و یا مشاور حقوقی در این زمینه بهره بگیریم.

موسسه حقوقی وکیل برتر آماده ارائه خدمات حقوقی به شما بازدیدکنندگان محترم می باشد. از جمله این خدمات می توان به وکیل ملکی ، وکیل مهریه می باشد و از دیگر خدمان موسسه این است که سعی بر این دارد با توجه به اینکه شما کاربران محترم به برخی از صفحات داخلی سایت بر می خورید  و ممکن است به صفحات اصلی مثل وکیل پایه یک ، وکیل پایه یک دادگستری ، وکیل دادگستری  ، مشاوره حقوقی رایگان ، رابطه نامشروع زن شوهردار ، شماره وکیل که بیشترین بازدید ها را دارند برخورد نکنید ما این لینکها را برای دسترسی آسانتر شما داخل صفحات سایت قرار دادیم