شرکت در جرم و مجازات آن

شرکت در جرم و مجازات آن

در برخی از موارد مجرم به تنهایی جرمی را انجام می دهد که به وی مباشر گفته می شود اما در برخی از موارد بیش از یک نفر در انجام جرم دخیل هستند که در اینجا بحث از شراکت و معاونت و بحث سبب اقوی از مباشر پیش می آید .

معاونت در جرم یعنی شخص با اموری نظیر تحریک و ترغیب و… موجب وقوع جرم توسط شخص دیگر شود بدون اینکه در عملیات اجرایی جرم دخالت داشته باشد .

مباشر جرم نیز کسی است که به طور مستقیم جرم را انجام می دهد . چنانچه کسی تصمیم به ارتکاب جرمی بگیرد و جرمی را مرتکب شود، مباشر جرم نامیده می­شود. پس مباشر جرم، کسی است که خود به تنهایی جرمی را مرتکب شده است. فرضاً شخصی به تنهایی قصد سرقت موتورسیکلتی را داشته باشد و بدون کمک دیگری، آن را سرقت کند.

تسبيت در جنايت آن است كه انسان سبب تلف شدن يا جنايت عليه ديگري شود یا خود مستقيماً جنايتی را مرتکب شود. مانند اين‌كه شخص چاهي حفر ‌كن و ديگري در آن مي‌افتد و كشته مي‌شود. فرض کنید «الف» چاهي را مي‌كند و قصدش اين است كه «ب» به درون چاه بيافتد و كشته شود اما شخص «ب» با احتياط عبور مي‌كند.

معرفی وکیل برای شرکت در جرم و رفع مشکلات حقوقی شما

در این میان شخص «ج» به شخص «الف» كمك می‌كند و با زور فرد «ب» را به درون چاه حل مي‌دهد و او را می‌كشد، در اينجا شخصي كه چاه را حفر كرده است مسبب است و شخصی كه «ج» را به درون چاه مي‌اندازد مباشر نامیده می‌شود و به استناد ماده 363 قانون مجازات اسلامی سابق در این جمع مباشر مسئول و مرتكب قتل عمد شده است.

ما نیز در این نوشتار قصد داریم شما را با مفهوم شرکت در جرم و مجازات آن آشنا نماییم .

منظور از شرکت در جرم چیست ؟

شرکت در جرم به این معنی است که دو یا چند نفر عملیات اجرایی جرم را انجام دهند.

مهم ترین معیار تشخیص معاون از شریک جرم این است که

شریک در عملیات اجرایی جرم دخالت دارد ولی معاون در عملیات اجرایی جرم دخالت ندارد بنابراین اگر شخصی در عنصر مادی جرم دخالت نکند شریک در جرم نیست مثلا اگر الف “ب” را به پرداخت مبلغ بسیار زیادی تطمیع کند تا ج را به قتل برساند در صورت وقوع قتل شخص “ب” قاتل و الف معاون در قتل است .

هر چند که اگر عمل الف نبود هیچ گاه ب مرتکب قتل ج نمی شد . بنابراین تا شخصی در عمیات مادی جرمی که توسط دیگری انجام گرفته شرکت نکرده باشد شریک در جرم نیست بلکه معاون است هر چند وی نقش بسیار اساسی در تحقق جرم داشته باشد.

شرکت در جرم زمانی محقق می شود که جرم مستند به رفتار تمام شرکا باشد . و در مستند بودن جرم به رفتار مرتکبین میزان تاثیر رفتار آن ها مهم نیست . چون در هر حال شریک در جرم محسوب می شوند .

برای مثال اگر دونفر آسیبی به دیگری بزنند و باعث فوت وی شوند اگر هر دو ضربه در قتل نقش داشته باشد هر دو نفر شریک در قتل خواهند بود ولو اینکه تاثیر یک ضربه 90 درصد وتاثیر ضربه دیگر 10 درصد باشد .

اما اگر یکی از آسیب ها هیچ تاثیری در قتل نداشته باشد مانند اینکه الف با چاقو به قلب مقتول زده باشد و ب خراش جزیی در صورت مقتول ایجاد کرده باشد واین خراش هیچ تاثیری در قتل نداشته باشد شرکت در قتل محقق نمی شود و فقط الف قاتل است .

در خصوص مصاديق معاونت يا عنصر مادي آن قانونگذار در ماده 126 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 مواردي را احصا كرده است كه شامل تحريك، ترغيب، تهديد، تطميع، دسيسه، فريب و نيرنگ، سوء استفاده از قدرت، تهيه وسايل ارتكاب جرم، ارائه طريق ارتكاب جرم و تسهيل وقوع جرم می‌شود.

مجازات شرکت در جرم 

درماده 125 قانون مجازات اسلامی در خصوص مجازات شریک صحبت کرده است .

این ماده مقرر می دارد :

« هر کس با شخص یا اشخاص دیگر در عملیات اجرائی جرمی مشارکت کند و جرم، مستند به رفتار همه آن‌ها باشد خواه رفتار هر یک به‌تنهایی برای وقوع جرم کافی باشد خواه نباشد و خواه اثر کار آنان مساوی باشد خواه متفاوت، شریک در جرم محسوب و مجازات او مجازات فاعل مستقل آن جرم است.»

در مورد جرائم غیرعمدی نیز چنانچه جرم، مستند به تقصیر دو یا چند نفر باشد مقصران، شریک در جرم محسوب می‌شوند و مجازات هر یک از آنان، مجازات فاعل مستقل آن جرم است.

در جرایم تعزیری مجازات هریک از شرکا مجازات فاعل مستقل جرم است .به این معنی که مجازات شریک مانند زمانی است که خود به تنهایی و بدون دخالت دیگری مرتکب جرم شده است . حتی اگر درصد تاثیر رفتار مرتکبین متفاوت باشد .

مشارکت در جرم در انواع مختلفی قابل وقوع است. به‌طور مثال ممکن است که مشارکت در فعل رخ دهد یعنی همه شرکا با مداخله در عمل واحدی موجب جنایت شوند.

گاه نیز شرکت در جنایت با انجام افعال متعدد واقع می‌شود بدون آنکه افراد در انجام هر یک از آنها با یکدیگر مشارکت کرده باشند.

در واقع هر یک جداگانه و بدون مشارکت، فعلی را مرتکب می‌شوند اما در نتیجه‌ای که از مجموع اقدامات هر یک حاصل می‌شود، مشارکت دارند که به این صورت از مشارکت، شرکت در نتیجه فعل گویند.

از دیگر انواع مشارکت در جرم، اجتماع سبب و مباشر است؛ به طوری‎که سبب و مباشر در عرض یکدیگر با هم اجتماع کرده و جنایت مستند به هر یک از آنهاست و هر دو شریک در جنایت خواهند بود.

برای مثال اگر در جنایت علیه فردی، یکی غذای وی را آلوده به سم کند و دیگری او را به شدت مجروح سازد و مرگ ناشی از هر دو عمل یعنی جراحت و مسمومیت باشد، شرکت در جنایت محقق شده است.

برای تحقق شرکت در جرم همزمانی بین اعمال شرکای جرم شرط نیست و اختلاف زمانی مانع از تحقق شرکت در جرم نیست و شرکت در جرم تحقق می‌یابد. برای مثال، اگر کسی به وسایل متقلبانه متوسل شود و شخصی را فریب دهد و دیگری مال وی را در زمانی موخر از توسل به وسایل متقلبانه ببرد شرکت در جرم تحقق می‌یابد.

موسسه حقوقی وکیل برتر نیز با در اختیار داشتن وکیل پایه یک دادگستری و مشاورین حقوقی مجرب پاسخ گوی سوالات شماست ومی تواند شمارا در طی مراحل دعوای کیفری یاری کند .