کودک آزاری ، مصادیق و مجازات های آن

کودک آزاری از جمله جرایمی است که در سال های اخیر پررنگ شده است. شاید شما هم در رسانه ها بارها با پرونده های مختلف کودک آزاری و مصادیق آن آشنا شده  باشید . به هر حال کودک آزاری به دلیل اینکه موضوع مستقیم آن کودکان هستند و کودکان نیز به دلیل برخورداری از روحیه حساس و طبع نرم ولطیف خود از حساسیت زیادی برخورداراند لذا از اهمیت زیادی برخوردار است .

ما نیز در این نوشتار قصد داریم شما را با مفهوم کودک آزاری و مصادیق این جرم آشنا نماییم .

درجدول زیر می توانید مهم ترین موارد کودک آزاری چند سال اخیر را مشاهده نمایید .

ستایش را تنها فرستاده بودند از مغازه بستنی بخرد، آتنا را تنها فرستاده بودند به مغازه کسی آب بخورد،‌ ندا را تنها فرستاده بودند سر کوچه که نان بخرد و تنها ۹ ماه بعد از ماجرای فاجعه‌بار آتنا، این بار برای یک جسد آزاردیده دیگر اشک می‌ریزیم.

«امیرحسین»، قاتل نوجوان ستایش ۶ ساله، نفهمید چه شد که ناگهان دید به این دختربچه افغان تجاوز کرده، او را کشته و جسدش را در اسید سوزانده است. اسماعیل رنگرز، متجاوز و قاتل آتنای هفت ساله هم زن و بچه داشت اما وقتی چشمش به دختربچه افتاد،‌ نتوانست خودش را کنترل کند.

و حالا قاتل ۴۱ ساله ندا هم که یکی دو روز بعد از جنایتش بازداشت شده،  می‌گوید زن دارد و سه فرزند خردسال و نتوانسته خودش را کنترل کند. درست مثل آتنا و ستایش که تنها گیرشان انداخته بودند، به تنشان تعرض کرده بودند و بعد خفه‌شان کرده بودند، ندا هم تنها به خانه کشیده‌ شده، ‌به او تعرض شده و سپس به قتل رسیده است.

جسد ستایش به فاصله کمی از زمان قتل و با اعتراف امیرحسین، کشف شد. آتنا را کمی دیرتر پیدا کردند چون قاتلش جسد کودک را در یک بشکه مخفی کرده بود اما ندا را هم به سرعت پیدا کردند چون قاتلش جسد را در کیسه دو تا خیابان پایین‌تر از محل زندگی خودش رها کرده بود. قاتل ستایش اعدام شد.

قاتل آتنا هم در همان محل جنایت اعدام شد و خانواده‌اش محله را ترک کردند. احتمالا حکم مشابهی برای قاتل ندا هم صادر خواهد شد و خانواده‌اش محله را که یکی از فقیرترین مناطق مشهد است، ترک خواهند کرد اما هیچ کدام این ها شهرها را برای بچه‌ها امن‌تر نمی‌کند.

همان طور که اعدام محمد بیجه جلوی آزار و قتل بچه‌های بیشتر را نگرفت،‌ اعدام امیرحسین قاتل ستایش هم جلوی آزار و اذیت و قتل‌های بیشتر را نگرفت و مورد اخیر نشان می‌دهد که اعدام قاتل آتنا هم ظاهرا نتوانسته جلوی آزار و اذیت و قتل یک کودک خردسال دیگر را بگیرد.

همه این ها نمونه مواردی بود که نشان می دهد کودک آزاری به یک فاجعه تبدیل شده است .

کودک آزاری چیست ؟

سازمان بهداشت جهانی در تعریف کودک آزاری آورده است:

آسیب یا تهدید سلامت جسم و روان و یا سعادت و رفاه و بهزیستی کودک به دست والدین یا افراد دیگر که نسبت به او مسئول هستند .به عبارت دیگر هرگونه رفتار یا نارسایی از طرف والدین یا هر کسی که سرپرستی کودک را به عهده دارد

که منجر به مرگ کودک، صدمات و آسیب های روحی، آزارهای جنسی و یا استثمار کودک شود، کودک آزاری تلقی می شود. اگرچه کودک آزاری می‌تواند در محیط خانه یا خارج از آن اتفاق افتد اما اکثر مطالعات نشان می‌دهد حدود۷۰ درصد کودک آزاری‌ها در محیط خانواده صورت می‌گیرد.

ماده دوم قانون حمایت از کودکان و نوجوانان(مصوب 1381) در تعریف گونه ای از کودک آزاری می گوید: “هر نوع اذیت و آزار کودکان و نوجوانان که موجب شود به آنان صدمه جسمانی یا روانی و اخلاقی وارد شود و سلامت جسم یا روان آنان را به مخاطره اندازد، ممنوع است”.

انواع کودک آزاری

کودک آزاری به چند دسته کوک آزاری جنسی ، عاطفی ، جسمی ، ناشی از ترک فعل ، ناشی از بهره گیری خلاف و…..تقسیم می‌شود .

کودک آزاری روانی

از مصادیق تصریح شده کودک آزاری روانی، توهین و قذف کودک است که در ماده 147 قانون مجازات اسلامی و عموم ماده 145 و 608، مجازات آن تا 74 ضربه شلاق قرار داده شده است.

البته مصادیق مهم دیگری دارد که از آن جمله می توان به عدم تحویل کودک به سرپرست قانونی (ماده 632)، رهاکردن کودک (ماده 633)، ربودن نوزاد (ماده 631)، مزاحمت و تعرض در اماکن عمومی (619). البته مواردی نیز وجود دارد که چنان چه بزهدیده کودک باشد، مجازات مجرم تشدید خواهد شد، مانند جرم آدم ربایی.

کودک آزاری ناشی از ترک فعل

در این موارد برگیرنده ترک فعل هایی است که منجر به مخاطره افتادن سلامت جسمانی و روانی کودک می گردد، که در برخی قوانین به صراحت بدان اشاره و جرم تلقی شده است،

از جمله ماده 4 قانون حمایت از کودکان و نوجوانان، نادیده گرفتن عمدی سلامت، بهداشت روانی و جسمی و ممانعت از تحصیل کودکان و نوجوانان را ممنوع دانسته و مستحق مجازات می داند(5). از دیگر مصادیق این نوع از کودک آزاری ترک انفاق کودک تحت تکفل در صورت استطاعت مالی است.

کودک آزاری ناشی از بهره گیری خلاف

در این نوع کودک آزاری، گرچه ممکن است، اعمال انجام شده سلامت کودک را به مخاطره نیاندازند، ولی به هر حال سوء استفاده از کودک بوده، برخلاف مصلحت او است و چنین اعمالی نیز از سوی قانون گذار جرم تلقی شده و مجازات در پی دارد. ماده 3 این قانون در تشریح چنین اعمالی می گوید :

” هر گونه خرید، فروش، بهره کشی و به کارگیری کودکان به منظور ارتکاب اعمال خلاف، از قبیل قاچاق، ممنوع و مرتکب، حسب مورد علاوه بر جبران خسارت وارده به شش ماه تا یک سال زندان و یا به جزای نقدی از ده میلیون ریال تا بیست میلیون ریال محکوم خواهد شد”

کودک آزاری جنسی

یکی دیگر از انواع کودک آزاری، کودک آزاری جنسی است که بسیاری از مصادیق آن در قانون مجازات اسلامی ذکر شده است. مانند لواط ، زنا، تقبیل ،قوادی ، سوء استفاده جنسی؛ نظیر تهیه تصویر مستهجن از کودکان تشویق و راهنمایی به فحشا ،فریب کودک دختر و ازدواج با او . در ضمن برخی از جرایم دیگر از قبیل

هرزه گری کودکان، تشویق کودکان به هرزه گری و فحشا و جرایمی از این قبیل نیز به زودی تحت لایحه مجازات جرایم رایانه ای در مواد 13 و 14 جرم شناخته خواهد شد.

دادستان می‌تواند با اثبات عدم صلاحیت ولی کودک به دلیل کودک آزاری، سرپرست صالحی برای کودک قرار دهد. از سوی دیگر، به استناد ماده 5 قانون حمایت از کودک: “کودک آزاری از جرائم عمومی بوده و نیاز به شاکی خصوصی ندارد”، بدین سبب دادستان می‌تواند تقاضای مجازات کودک آزار؛ اعم از والدین و غیر ایشان را بنماید.

در جهت کشف بهتر جرم کودک آزاری، ماده6 قانون حمایت از کودک مقرر می دارد: “کلیه افراد، موسسات و مراکزی که به نحوی مسؤلیت نگهداری و سرپرستی کودکان را برعهده دارند، مکلف اند به محض مشاهده موارد کودک آزاری، مراتب را جهت پیگرد قانونی مرتکب و اتخاذ تصمیم مقتضی به مقامات صالح قضایی اعلام نمایند،

که تخلف از این تکلیف موجب حبس تا شش ماه یا جزای نقدی تا پنج میلیون ریال خواهد بود”. البته خوب بود که قانون گذار، درمانگاه ها و مراکز درمانی را نیز ملزم به گزارش کودک آزاری نماید، چرا که یکی از مکان های مراجعه آسیب دیدگان از کودک آزاری، درمانگاه ها و مراکز درمانی است.

علل کودک آزاری 

کودک آزاری می تواند دلایل مختلفی داشته باشد علل خانوادگی ، اقتصادی ، روانی ، فرهنگی و….

کودکان ممکن است به دلایل اختلافات خانوادگی بین والدینشان در معرض خشوت های این دو قرار بگیرند . و در واقع والدین خشونت های خود و یا عصبانیت از اوضاع اقتصادی و اجتماعی جامعه را بر سر فرزندان خود خالی کنند .

و یا فرزندانی که به دلیل اختلافات والدین حاصل جدایی آنان می باشند و در نتیجه بدون سرپرست یا پدر و مادر زدگی می کنند یا ممکن است مسکن و ماوای مناسبی نداشته باشند لذا به راحتی در معرض کودک آزاری و آسیب های دیگران قرار می گیرند .

مجازات کودک آزاری

طبق قانون حمایت از کودکان و نوجوانان مصوب سال 1381، کودک آزاری جرم عمومی محسوب شده و نیازی به شاکی خصوصی ندارد.  هم چنین هرگونه خرید، فروش، بهره‌کشی و به کارگیری کودکان به منظور ارتکاب‌ اعمال خلاف ازقبیل قاچاق، ممنوع و مرتکب حسب مورد علاوه بر جبران خسارات وارده‌به شش ماه تا یک سال زندان و یا به جزای نقدی از ده میلیون ریال تا بیست میلیون ریال محکوم خواهد شد.

هرگونه صدمه و اذیت و آزار و شکنجه جسمی و روحی کودکان و نادیده‌گرفتن عمدی سلامت و بهداشت روانی و جسمی و ممانعت از تحصیل آنان ممنوع و ‌مرتکب به سه ماه و یک روز تا شش ماه حبس و یا تا ده میلیون ریال جزای‌نقدی محکوم می‌گردد.

و کلیه افراد و مؤسسات و مراکزی که به نحوی مسؤلیت نگهداری و‌ سرپرستی کودکان را بر عهده دارند مکلف اند به محض مشاهده موارد کودک آزاری مراتب را‌ جهت پیگرد قانونی مرتکب و اتخاذ تصمیم مقتضی به مقامات صالح قضائی اعلام نمایند‌ تخلف از این تکلیف موجب حبس تا شش ماه یا جزای نقدی تا پنج میلیون ریال خواهد بود.

کودک آزاری از منظر حقوق بین المللی

اعلامیه جهانی حقوق کودک (مصوب 1959) در قسمت ابتدایی اصل 9 می گوید : «کودک باید در برابر هرگونه غفلت، ظلم، شقاوت و استثمار حمایت شود». همچنین در ابتدای اصل 6 مقرر می دارد: «کودک، جهت پرورش کامل و متعادل شخصیتش نیاز به محبت و تفاهم دارد و باید حدالامکان تحت توجه و سرپرستی والدین خود، و به هر صورت در فضایی پرمحبت، در امنیت اخلاقی و مادی، پرورش یابد».

 لازم به ذکر است که ایران نیز در اسفند ماه 1372 پیمان نامه جهانی حقوق کودک را پذیرفت. بنابراین، یکی از شرایط اساسی اجرای درست این پیمان نامه، آشنایی همه افراد جامعه، به ویژه مقامات مربوط به امور کودکان، والدین، سرپرستان کودک و البته خود او با این پیمان نامه است.

بر اساس ماده 3 پیمان نامه جهانی کودک، منافع عالیه کودک باید در هر اقدامی از سوی سرپرستان و والدین او مورد توجه قرار گیرد. بر اساس این ماده، دولت ها نیز موظف شده اند، در صورت کوتاهی والدین نسبت به فرزندان، حمایت ها و مراقبت های لازم را از آنان انجام دهند.

چنان چه در این زمینه سوالاتی دارید مشاورین حقوقی و وکلای پایه یک دادگستری در موسسه حقوقی وکیل برتر پاسخگوی سوالات شما هستند و می توانند در طی مراحل تعقیب کودک آزاری راهنمای شما باشند .

5/5 - (5 امتیاز)

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *