چکیده
بیمه تأمین اجتماعی خویشفرما که به دو دسته بیمه اختیاری و بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد تقسیم میشوند، دستهای دیگر از بیمههای تأمین اجتماعی هستند که مهمترین تفاوت آنها با بیمه اجباری، همانگونه که از اسم این نوع بیمه مشخص است، آن است که پرداخت حق بیمه از سوی خود شخص و دولت است.
در واقع صاحبان حرفه ها و مشاغل آزاد به افرادی اطلاق میشود که برای انجام حرفه و شغل مورد نظر با داشتن کارگر (کارفرما) یا خود به تنهایی (خویشفرما) به استناد مجوز اشتغال صادره از سوی مراجع ذیصلاح یا به تشخیص هیأت مدیره سازمان تأمین اجتماعی به کار اشتغال داشته و مشمول مقررات حمایتی خاص نباشند.
انواع بیمه تامین اجتماعی
بر اساس قانون تامین اجتماعی بیمه به دو دسته بیمه اجباری و بیمه خویش فرما تقسیم میشود:
بیمه اجباری
این بیمه مشمول تمام کسانی که در قبال دریافت حقوق و دستمزد در شرکتها، کارگاهها و… کار میکنند.
بیمه خویش فرما
این بیمه به دسته بیمه اختیاری و بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد تقسیم میشود که در ادامه به توضیح آن خواهیم پرداخت.
بیمه اختیاری
برای کسانی است که تحت پوشش بیمه خاصی نیستند. متقاضی این نوع بیمه، مستقیما با مراجعه به شعب سازمان تامین اجتماعی خواهان انعقاد قرارداد بیمه اختیاری میشود و موظف است خود، حق بیمه را در زمان تعیینشده پرداخت کند.
متقاضیان بیمه اختیاری توانایی این را دارند که
- دستمزد مبنای پرداخت حق بیمه را خود بین حداقل و حداکثر دستمزد هر سال تعیین کنند.
- هر دو سال یکبار، دستمزد مبنای محاسبه حق بیمه ماهانه خود را ۱۰ درصد افزایش دهند.
- مبلغ حق بیمه خود را حداکثر تا آخرین روز دو ماه بعد به شعبه تامین اجتماعی پرداخت کنند، در صورت پرداخت نکردن حق بیمه این قرارداد از اولین روز ماهی که حق بیمه پرداخت نشده لغو میشود.
- بیمه شدگان اختیاری میتوانند کل خدمات از قبیل مســتمری های بازنشستگی، ازکارافتادگی، فوت و تعهداتی شامل درمان، هزینههای پروتز و اروتز، هزینه کفنودفن و کمک هزینه ازدواج، ازکار افتادگی جزئی، غرامت دستمزد ایام بیماری و بارداری را دریافت کنند.
بیمه صاحبان حرفه ها و مشاغل
این بیمه برای کسانی است که به حرفه یا شغلی با داشتن کارگر یا به تنهایی مشغول به کار هستند(به استناد مجوز اشتغال صادره از سوی مراکز ذیصلاح یا به تشخیص هیات مدیره سازمان تامین اجتماعی) و مشمول مقررات حمایتی خاصی نمیباشند.
در بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد سه نوع پرداخت حق بیمه وجود دارد
بازنشستگی و فوت بعد از بازنشستگی با ۱۲درصد
در این نوع بیمه فقط خدمات مربوط به بازنشستگی ارائه میشود.
بازنشستگی و فوت قبل و بعد از بازنشستگی با ۱۴ درصد
در این نوع بیمه خدمات پرداخت مستمری بابت بازنشستگی بیمهشده و پرداخت مستمری به بازماندگان در صورت فوت بیمهشده اصلی ارائه میشود.
بازنشستگی، فوت و از کارافتادگی با ۱۸ درصد
در این نوع بیمه خدمات پرداخت مستمری بازنشستگی و فوت و همچنین خدمات مربوط به ازکارافتادگی کلی غیر ناشــی از کار به این گروه از بیمهشدگان ارائه میشود. این بیمه شامل از کار افتادگی جزئی و نقص عضو نمیشود، چون این موارد فقط به لحاظ حوادث ناشی از کار مطرح میشوند که کار در بیمههای خویشفرما به دلیل عدم وجود کارفرما و اشــتغال موضوع حوادث ناشی از کار منتفی است.
بازنشستگی، فوت، ازکارافتادگی کلی و درمان
با ۱۸ درصد دستمزد توافقشده همراه هزینه درمان به صورت سرانه.
حقبیمه درمان در این نوع بیمه با توجه به افراد تحت تکفل به صورت ســرانه ماهانه دریافت میشود. ســرانه درمان هر سال توسط شورای عالی درمان تعیین میشود.
بنابراین در بیمه صاحبان حرف و مشــاغل آزاد پرداخت ۱۸ درصد حقبیمه و پرداخت ســرانه درمان به ازای هر نفر افراد تحت تکفل برای هرماه موجب اســتفاده کامل از خدمات کامل سازمان بهجز مواردی که در بیمه اجباری وجود دارد میشود.
خدمات بیمه بیکاری، کمک هزینه ازدواج، غرامت دســتمزد ایام بیماری و بارداری، پروتز و اروتز در این نوع بیمه ارائه نمیشود.
حال برای روشن تر شدن توضیحات فوق، مبلغ بیمه خویش فرما را در سال جاری بررسی مینمائیم .
مبلغ بیمه خویش فرما در سال جاری چقدر است؟
مبلغ بیمه خویش فرما در سال جاری برای هر یک از بیمههای اختیاری و صاحبان حرف و مشاغل آزاد متفاوت است. در توضیحات ذیل نرخ بیمه تامین اجتماعی خویش فرما برای این دو نوع از بیمه محاسبه شده است:
نرخ بیمه اختیاری تامین اجتماعی در سال جاری چقدر است؟
درصد حق بیمه متقاضیان بیمه اختیاری ۲۶ درصد دستمزد و حقوق است که میبایست آن را بین حداقل و حداکثر دستمزد هر سال تعیین کنند.
نرخ بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد تامین اجتماعی در سال جاری چقدر است؟
مبلغ حق بیمه در بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد بیمه تامین اجتماعی در سال ۱۳۹۸ متناسب با نوع حق بیمه پرداختی متفاوت بوده و به صورت زیر است:
در نرخ ۱۸% بدون درمان ۲۸۲۱۳۹۹ ریال
در نرخ ۱۴% بدون درمان ۲۱۹۴۴۲۱ ریال
در نرخ ۱۲% بدون درمان ۱۸۸۰۹۳۲ ریال
حق بیمه ماهانه بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد درماههایی که ۳۰ روزه هستند براساس حداقل دستمزد :
در نرخ ۱۸% بدون درمان ۲۷۳۰۳۸۶ ریال
در نرخ ۱۴% بدون درمان ۲۱۲۳۶۳۳ ریال
در نرخ ۱۲% بدون درمان ۱۸۲۰۲۵۷ ریال
چنانچه متقاضی دریافت دفترچه خدمات درمانی باشید، بایستی برای هر دفترچه بیمه علاوه بر پرداخت حق بیمه برای هر نفر در ماه حق سرانه درمان آن را پرداخت کنید. مبلغ حق سرانه درمان سال ۹۸، ۴۴۰۰۰۰ ریال است.
شرایط بیمه تامین اجتماعی خویش فرما در هر یک از بیمههای اختیاری و صاحبان حرف و مشاغل آزاد متفاوت است که در زیر شرایط لازم برای هر کدام بیان شده است.
شرایط بیمه اختیاری تامین اجتماعی
شرایط لازم برای ثبت نام و عضویت در بیمه اختیاری تامین اجتماعی عبارتند از:
- متقاضی بیمه نباید در کارگاه های مشمول قانون تامین اجتماعی مشغول به کار باشد.
- دارا بودن حداقل ۳۰ روز سابقه پرداخت حق بیمه
- دارا بودن حداکثر ۵۰ سال سن( مرد و زن)
- در صورتی که هنگام تقاضای بیمه اختیاری سن متقاضی بیش از ۵۵ سال باشد بایستی معادل مدت مازاد سنی، سابقه حق بیمه را بپردازد.به طور مثال اگر متقاضی هنگام تقاضای بیمه ۶۰ سال سن داشته باشد بایستی هنگام درخواست بیمه ۵ سال حق بیمه پرداخت کند.
در صورت داشتن بیش از ده سال سابقه پرداخت حق بیمه با هر سنی میتوانید بیمه اختیاری تامین اجتماعی شوید. مبنای پرداخت حق بیمه در این افراد برابر است با میانگین دستمزد پرداخت حق بیمه آخرین ۳۶۰ روز قبل از تاریخ تقاضا با شرط اینکه این مبلغ کمتر از حداقل دستمزد مصوب شورای عالی کار در زمان تقاضا نباشد.
شرایط بیمه صاحبان حرفه ها و مشاغل تامین اجتماعی
کسانی میتوانند تحت پوشش بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد تامین اجتماعی قرار بگیرند که شرایط زیر را داشته باشند:
- داشتن حداکثر ۵۰ سال سن برای مردان و ۴۵ سال سن برای زنان
- در صورتی که هنگام تقاضای این بیمه سن متقاضی بیش از حداکثر سن مورد نظر باشد بایستی دو برابر مدت مازاد سنی، دارای سابقه پرداخت حق بیمه نزد سازمان تامین اجتماعی باشد.به طور مثال اگر یک مرد هنگام تقاضای بیمه ۵۵ سال سن داشته باشد در صورت داشتن ۱۰ سال سابقه پرداخت حق بیمه میتواند از چنین بیمهای بهرهمند شود.
در صورت داشتن بیش از ده سال سابقه پرداخت حق بیمه با هر سنی میتوانید بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد تامین اجتماعی شوید.
مدارک لازم برای بیمه خویش فرما تامین اجتماعی
مدارک لازم برای ثبت نام بیمه تامین اجتماعی خویش فرما در هر یک از بیمههای اختیاری و صاحبان حرف و مشاغل آزاد متفاوت است که در زیر مدارک لازم برای هر کدام بیان شده است:
مدارک لازم برای بیمه اختیاری تامین اجتماعی عبارت است از :
متقاضی بیمه اختیاری برای دریافت بیمه اختیاری تامین اجتماعی بایستی به شعبه تامین اجتماعی که سوابق پرداخت حق بیمه در آن متمرکز است مراجعه کند و فرم مربوطه را دریافت کرده و تکمیل نماید، سپس آن را همراه یک قطعه عکس و رسید اخذشده از شعبه ارائه کند. در صورتی که قبل از قطع بیمه ۳۶۵ روز به طور پیوسته دارای سابقه بیمه باشید و تاریخ قطع بیمه کمتر از ۹ ماه باشد نیاز به اعزام به معاینات پزشکی نیست.
شعبه موظف است وضعیت متقاضی را از نظر استحقاق یا عدم استحقاق او حداکثر ظرف دو ماه از تاریخ ثبت درخواست در دفتر شعبه، بررسی کرده و نتیجه را اعلام نماید.
چنانچه متقاضی واجد شرایط باشد میبایست حداکثر در مدت بیست روز از تاریخ اعلام برای انعقاد قرارداد به شــعبه مراجعه کند و حق بیمه تعیین شده را حداکثر در مدت ده روز پس از انعقاد قــرارداد بیمه اختیاری از تاریخ درخواســت به صورت یکجا پرداخت کند.
مدارک لازم برای بیمه صاحبان حرفه ها و مشاغل آزاد تامین اجتماعی
متقاضی بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد برای دریافت این بیمه می تواند با ارائه مدارک زیر به نزدیک ترین شعبه تامین اجتماعی محل سکونت خود مراجعه و ثبت نام نماید.
- اصل شناسنامه و کارت ملی متقاضی و افراد تحت تکفل
- کپی شناسنامه و کارت ملی متقاضی و افراد تحت تکفل
- ارائه سه قطعه عکس ۴*٣
- ارائه تصویر مستندات شغلی (این گزینه در صورتی نیاز است که اشتغال به کار متقاضی مستلزم دارا بودن پروانه یا مجوز اشتغال باشد)
تفاوت بیمه اختیاری با بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد
- در بیمه اختیاری متقاضی بایستی حداقل ۳۰ روز سابقه پرداخت حق بیمه داشته باشد.
- حداکثر سن در بیمه اختیاری برای خانمها ۵۰ است ولی در بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد حداکثر سن برای خانمها ۴۵ سال است.
- حقبیمهی، بیمه اختیاری ۲۶ درصد است.
- در بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد سه نرخ حق بیمه ۱۲، ۱۴ و ۱۸ درصد وجود دارد.
- کمک هزینه ازدواج، غرامت دســتمزد ایام بیماری و بارداری، پروتز و اروتز به بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد تعلق نمیگیرد.
نکات تکمیلی
- بیمه بیکاری، کمک هزینه عائلهمندی و مزایای کار شامل بیمه شدگان اختیاری نمیشود.
- سوابق ناشی از بیمه خویش فرما (اختیاری و صاحبان حرف و مشاغل آزاد) صرفاً سابقه پرداخت حق بیمه محسوب می گردند، جز سابقه کار فرد حساب نمیشود.
در انتها لازم به ذکر است برای بدست آوردن اطلاعات بیشتر و کسب مشاوره، با موسسه های حقوقی متخصص در زمینه حقوق بیمه و وکلای مجرب در این زمینه، ارتباط برقرار نمایید.
موسسه حقوقی وکیل برتر آماده ارائه خدمات حقوقی و معرفی وکیل به شما بازدیدکنندگان محترم می باشد. از جمله این خدمات می توان به وکیل ملکی ، وکیل مهریه می باشد و از دیگر خدمان موسسه این است که سعی بر این دارد با توجه به اینکه شما کاربران محترم به برخی از صفحات داخلی سایت بر می خورید و ممکن است به صفحات اصلی مثل وکیل پایه یک ، وکیل پایه یک دادگستری ، وکیل دادگستری ، مشاوره حقوقی ، رابطه نامشروع زن ، شماره وکیل که بیشترین بازدید ها را دارند برخورد نکنید ما این لینکها را برای دسترسی آسانتر شما داخل صفحات سایت قرار دادیم