نحوه ی طرح شکایت کیفری درمراجع قضایی (طرز تنظیم شکواییه) :
پر واضح است که برای احقاق حق مان چاره ای نداریم جز طرح شکایت .
دو نوع شکایت داریم : حقوقی و کیفری
دعوای کیفری مربوط به عملی است که برای مرتکب آن، دادگاه مجازات تعیین می‌کند، ولی برای دعوای حقوقی، دادگاه مجازاتی در نظر نمی‌گیرد و فقط مرتکب عمل را به دادن حقوق قانونی دیگران یا انجام دادن تکالیفش ملزم می‌کند.
در این یادداشت تمرکز اصلی بر طرح شکایت کیفری در مراجع قضایی ست .
مطابق قانون طرح شكایت برای شروع به رسیدگی كافیست و قاضی نمی تواند از رسیدگی به آن خودداری كند.
طرح شکایت کیفری در مراجع قضایی
در رسیدگی به دعاوی کیفری بر خلاف رسیدگی به دعاوی حقوقی که مستلزم تقدیم دادخواست ( فرم مخصوص چاپی برای طرح دعوی ) است ، این محدودیت وجود ندارد که شخص شکایت خود را بر روی برگه ی مخصوصی تنظیم کند.
دعوا حتی ممکن است به صورت شفاهی هم طرح شود، البته قانون توصیه کرده است که قوه ی قضاییه اوراق متحد الشکلی را به صورت فرم چاپی در اختیار مراجعان قرار دهد که شکایت خود را مطابق فرم نمونه اراِِیه کنند ولی این موضوع به این معنا نیست که شکواییه ای که در اوراق عادی نوشته شده ،پذیرفته نشود.
با وجود اینکه شکایت کیفری را روی هر کاغذی می توان نوشت و به مرجع قضایی برد، باز هم به شما توصیه می‌کنیم که با یک متخصص در این خصوص مشورت کنید. منظور از «متخصص» کسی است که تخصصی در علم حقوق دارد. بنابراین، برای مشورت، به عریضه‌نویسان دادگاه و دادسرا مراجعه نکنید. بهترین متخصصان در این زمینه، وکلای پایه یک دادگستری هستند.
قضات و ضابطین دادگستری موظفند شكایت كتبی یا شفاهی را همه وقت قبول کند.
شكایت شفاهی در صورت مجلس قید و به امضای شاكی می رسد و اگر شاكی نتواند امضا كند یا سواد نداشته باشد مراتب در صورتمجلس قید و انطباق شكایت شفاهی با مندرجات صورتمجلس تصدیق می شود.
شکایت‌های کیفری را بدون استفاده از وکیل هم می‌توان در دادگستری مطرح کرد، ولی اکثر شکایت‌های حقوقی باید به وسیله وکیل دادگستری مطرح شود؛ مثلا برای مطرح کردن شکایت‌هایی که موضوع آنها مالی و بیشتر از یک میلیون تومان است، حتما باید از وکیل استفاده شود. برای مطرح کردن شکایت کیفری (از هر نوعی که باشد) فقط یک تمبر ۲ هزار تومانی لازم است که در دادگستری روی آن زده می‌شود.
در شكوائیه به موارد زیر باید اشاره شود:
نام، نام خانوادگی، نام پدر و نشانی دقیق شاكی
موضوع شكایت و ذكر تاریخ و محل وقوع جرم
ضرر و زیان مالی كه به شاكی وارد شده و مورد مطالبه است.
مشخصات و نشانی كسی كه از او شكایت دارد (درصورت امكان)
دلایل و اسامی و مشخصات و نشانی گواهان (درصورت امكان)
در خصوص درج موضوع شکایت در شکواییه ؛ به دلیل اینکه عموم مردم اطلاعات حقوقی ناقصی داشته و با عناوین مجرمانه آشنا نیستند، تعیین عنوان دقیق مجرمانه مهم نیست و در نهایت قاضی است که عنوان جرم را تعیین می‌کند.
برای مثال ممکن است فردی ادعا کند که دیگری مال او را ربوده است و بعد مشخص شود که جرم اصلی سرقت نبوده، بلکه کلاهبرداری است. شاید هم اصلا اعمالی که از نظر شاکی، جرم دانسته شده، جرم نباشد و نیاز باشد تا شاکی شکایت خود را در مراجع حقوقی پیگیری کند، بنابراین شاکی باید به صورت اجمالی موضوع شکایت را مشخص کند.
طرح شکایت کیفری
تعیین محل وقوع جرم، از نظر صلاحیت مرجع قضایی در رسیدگی به موضوع مهم است. از سوی دیگر، با توجه به اینکه اگر ضرب و جرح یا قتل در ماه‌های حرام یا اماکن متبرکه خاص رخ دهد، دیه تا یک سوم بیشتر می‌شود، برای همین مکان وقوع جرم و زمان وقوع جرم بسیار مهم است.
اگر در نتیجه وقوع جرم، ضرر و زیانی متوجه شاکی شده باشد، شاکی باید در شکوائیه خود، ضرر و زیان وارده و آنچیزی که مطالبه دارد را بیان کند. همچنین شاکی باید، ادله وقوع جرم یا اسنادی که در اختیار دارد را در شکواییه ی خود بیان کند
برای طرح شکایت کیفری باید به دادسرا یا کلانتری مراجعه کنید. البته ذکر این نکته نیز مفید است که در حوزه قضایی بخش دادسراها وجود ندارند و وظایف آنها را نیز دادگاه‌ها انجام می‌دهند.
ازآنجا که هزینه طرح شکایات کیفری بسیار اندک است و در صورت پیروزی شاکی، مجازات سنگین‌تری نیز انتظار مجرم را می‌کشد، علاقه به این نوع شکایات در بین موکلین ما نیز غالبا بیشتر است.
اما باید بدانید که اثبات یک جرم دشوارتر از اثبات یک دعوای حقوقی است و همچنین زمان رسیدگی به شکایات غالبا طولانی است. (گرچه امروزه رسیدگی در دعاوی حقوقی نیز زمان زیادی می‌برد چراکه دادگاه‌ها زمان رسیدگی‌های طولانی تعیین می‌کنند.)
اما همچون دعاوی حقوقی این سوال پیش می‌آید که برای شکایات کیفری از بین این‌همه دادسرا در سطح کشور به کدام دادسرا باید مراجعه کنیم. بسیاری از مردم تصور می‌کنند که برای شکایت کیفری باید به دادسرای محلی که ساکن هستند مراجعه کنند؛ درحالی‌که به‌هیچ‌وجه این‌گونه نیست. باید بدانید که متهم در دادگاهی محاکمه می‌شود که جرم در حوزه آن واقع شود. اگر شخصی مرتکب چند جرم در حوزه‌های قضایی مختلف گردد، رسیدگی در دادگاهی صورت می‌گیرد که مهم‌ترین جرم در حوزه آن واقع‌شده باشد.
همچنین در مورد برخی از اشخاص دادگاه‌های خاصی تشکیل شده است که دادگاه‌ها و دادسراهای عمومی و انقلاب به جرایم آنها رسیدگی نمی‌کنند.
مثلا درصورتی که متهم کمتر از ۱۸ سال سن داشته باشد، دادسرا و دادگاه‌های اطفال به جرایم وی رسیدگی می‌کنند. به جرایم نظامیان در دادسراها و دادگاه‌های نظامی رسیدگی می‌شود و جرایم روحانیون نیز در دادگاهی به همین نام تحت رسیدگی قرار می‌گیرد.امي، مشخصات و نشاني شهود و مطلعان را نیز در شکوائیه اعلام کند.
موسسه حقوقی وکیل برتر آماده ارائه خدمات حقوقی از جمله وکیل ملکی ، وکیل مهریه با داشتن وکیل پایه یک دادگستری و انواع مشاوره حقوقی می باشد